About This Project
Hiria etxebizitza barruan
2020ko otsailean inauguratu zen Vitra Design Museum-en ‘Home Stories 100 Years, 20 Visionary Interiors’ erakusketa ireki zuen testuak honela zioen: “Gure etxeak gure bizimoduen adierazpen dira, gure errutinak itxuratzen dituzte egun batetik bestera eta, funtsean, gure ongizatean eragiten dute ”. Agian, gaur egun, bizi dugun garai erradikalean, adierazpen honek ustekabeko txanda hartu du: etxeko berrikuntzaren historian oinarritzen den erakusketa hau inauguratu eta hilabete gutxira, OMEk mundu osoko pandemia deklaratu zuen eta milioika pertsona beren etxeetara mugatuta egotera behartu behar izan ziren, egoeraren ziurgabetasunaren eta kasu larrienen minaren aurrean. Denbora tarte labur horretan etxebizitzak zorrotz eraldatu dira eta osasun publikoko politiketan parte hartzeko espazioak bihurtu dira. Martxan dauden ikerketek fruituak eman arte, oraingoz etxeko espazioak pandemia kontrolatzeko “txerto” eraginkor bakarra dira. Etxebizitza planetako larrialdiei aurre egiteko “gudu-zelai” nagusia bihurtu da. Herritarrei eta diziplina desberdinetako adituei dei egin diete “etxe inguruan ibiltzeko” esperimentu kolektiboan parte hartzera. Etxeak laborategi bihurtu dira, eta etxerik gabeko pertsonak ikusezinak izateari utzi diote.
Hilabete hauetan etxeak bonbardatu dituzte etengabeko albiste, mezu, rgibide, preskripzio, ebidentzia, araudi, meme, argudio, galdera, espekulazio, eztabaida, ziurgabetasun, prebentzio, iragarki, gogoeta, mehatxu, ultimatum, susmo, indarkeria, kritika, salaketa eta eztabaidekin … Etxeek ere harremanak berriro konfiguratu behar izan dituzte “egoera” aldakor baten berri ematen duten komunikabideekin, sare sozialekin eta azpiegitura narratiboekin. Hainbat tokitan gertatzen zen egunerokotasuna gela gutxitan kontzentratu da. “Kanpoan” gertatzen zena “barruan” nahastu da. Azkenaldian heredatutako narrazioak eguneratu eta berrikusi behar izan dira. Egun batetik bestera, etxekotasunaren inguruko irudimen kolektiboan kristalizatuta zeuden hainbat nozio, hala nola intimitatea, harreman publiko-pribatua, espazio konpartituak, lana, osasuna, segurtasuna, etxeko lanak, hezkuntza, aisia, zaintza, sexualitatea, bizikidetza eta abar, zalantzan jarri dira. Ideia horietako askoren esanahia lekuz aldatu, zalantzan jarri edo erradikalizatu egin da. Narratiba zahar modernotik zerbait geratzen bazen, etxea barne-espazio gisa deskribatzen zuena, hala nola norbanakoaren askatasunerako gordetako eremua, esparru neutral gisa, gizartetik, politikatik edo prozesu naturaletatik kanpo zegoena, egoera erradikal honetan baieztatu da etxe-eremuek (egun hauetan, konfinamendu-unitateak) beti parte hartu dutela hiri- eta lurralde-metabolismoan; beti egon direla era guztietako dinamika sozial, genero-rol, gorputz-politika, zaintza-erritual, arau-joera eta osasun-praktikengatik zeharkatuta; etengabeko sozio-tekniko eta azpiegitura baten parte zirela; mundu askotan parte hartzen zutela, bai materialetan, bai sinbolikoetan; komuneko ekologia politikoan modu erabakigarrian parte hartzen zutela; osasun, diziplina, arau eta ekonomia-ereduetan inskribatuta zeudela; eta, agerikoa ez bada ere, leku esperimentalak direla. Egun hauetan esperimentatu duguna “hiria etxe barruan” izan da. Eta, beraz, etxeari buruz hitz egitea hiri eta landa-eremuari buruz hitz egitea da. Eta alderantziz, esfera horiek guztiak elkarrekikoak eta elkarrekikoak direlako.
Baldintza ekosistemiko horretatik abiatuta, gure ustez, etxeko gauzei buruzko hausnarketarako gune bat irekitzen da. Ikuspuntu horretatik heldu behar diogu berriro ‘Home Stories’ ekimenerako gonbidapenari, “Gure etxeak gure bizimoduen adierazpide dira, gure eguneroko ohiturak moldatzen dituzte eta, funtsean, gure ongizateari eragiten diote”.
Uriel Fogué I elii [oficina de arquitectura]
